بی حجابی؛ جرم است یا بیماری؟

هر از چند گاهی موضوع حجاب در رسانه ها به تبع برخورد نیروهای سازمانی یا شخصی با منکر بی حجابی، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

در این بررسی ها عموما مناقشات بر سر تعیین متولی و حد تعادل برخورد با فرد بی حجاب است. ریشه این اختلافات به دو دلیل است. مهمترین دلیل اینکه هیچ وقت حد و حدود حجاب زن و مرد در حکومت دینی از طرف جمیع مراجع به صورت صریح تعریف نشده است و دومی نا نگاه درست به فرد بی حجاب است.
 
دلیل اول را عاجزانه باید از علمای ساکن و مستقر در حوزه های علمیه درخواست کرد و اما دلیل دوم.
 
اگر نگاه درستی به سوژه صورت گیرد می توان برای سازمان متولی تعریفی واضح از جنس برخورد تعریف کرد و طبق قاعده "یک عارضه یک یگان"، برای هر معضل، از یک سازمان انتظار داشت و آن را پاسخگو کرد.
 
از آنجایی که خداوند فطرت را در انسان به ودیعه گذاشته، فرد مرتکب منکر اساسا یا مجرم است یا بیمار. البته این دو حالت بعضی اوقات همزمان در فرد پدیدار می شود.

برای بررسی دلیل دوم یعنی نگاه درست به سوژه، نگاهی گذرا به بحث قدیمی "معتاد؛ مجرم یا بیمار" می تواند سرآغاز خوبی برای فهم موضوع باشد.

طبق دو آیه (لا یکلّف الله نفساً الا ما آتاها و لا یکلف الله نفسا الا وسعها) قرآن از نظر خداوند مجرم یا بیمار بودن فرد خاطی بستگی دارد به 1- میزان آگاهی فرد و 2- عناد ورزیدن با دستور خداوند دارد اما چون بشر توانایی سنجش میزان علم و عناد فرد را با موضوعی ندارد بایستی میزان حد جرم یا حاد بودن بیماری فرد عامل منکر را با سنگ محک دیگری بسنجد. این شاخص ها به دو مولفه کلی تقسیم می گردد: فرهنگ اجتماعی، میزان حد منکر.
 
البته میزان حد منکر هر چقدر هم که کم و کوتاه باشد از دایره منکرات خارج نمی شود لذاست که مفهوم بد حجابی اساسا وجود ندارد زیرا فرد یا در محدوده حجاب است یا خارج از آن یعنی بی حجابی. 
 
بیماری :
 
هر عاملی که بتواند نظم داخلی بدن را برهم بزند یا تند کند یا بی حرکت نماید می تواند عامل بیماری زا باشد، این عوامل می توانند: غذا، دارو، ضربه، میکروب، باکتری، سرما، گرما، غم و اندوه .... باشند. اما در بحث عقیده و فرهنگ می توان از ضد فرهنگ به عنوان میکروب نام برد که قصد نهایی آن ورود به اعتقادات فرد و تغییر ارزشگذاری ارزشها و فرهنگ متداول فرد و جامعه می باشد.
 
در زیست شناسی، هر نوع حالت غیر عادی در موجود زنده که عملکرد بدن او را مختل کند، بیماری نام دارد. گاهی از این واژه برای بیان حالتهای غیرعادی، نگران کننده یا عملکرد بد در حوزه‌های دیگر نیز استفاده می‌کنند؛ مثل بیماری جامعه.
 
جرم :
 
جُرم یا بزه، به معنی هر انجام هر نوع رفتار یا ترک رفتاریست که قانون را نقض می‌کند و مجازات در پی دارد. اهمیت نسبی جرایم مختلف و شیوه کیفر دادن فعالیت‌های مجرمانه؛ در طول تاریخ و در جوامع مختلف، متفاوت بوده‌است.
 
یک فرد بیمار هرگز خودش به سراغ بیماری نمی رود و این بیماری است که به سراغ فرد می آید و همیشه یک بیمار تلاش می کند که بیماری را از خود دور کند و به همین دلیل تحت نظر پزشک تلاش می کند که مداوا شود و از هر آنچه که باعث تشدید بیماری اش می شود گریزان است.
 
ولی یک مجرم خودش با توجه به آگاهی نسبت به عواقب کارش به سراغ جرم می رود و در بسیاری از موارد مجرمین نسبت به جرمی که انجام می دهند و عواقب سوء آن آگاهی کامل دارند ولی باز هم مرتکب کار نادرست می شوند. بسیاری از مجرمین هم اصلا" تمایلی برای بهبود بخشیدن به زندگی و روش زندگی خود ندارند و حتی در مواردی کمک دیگران را هم رد می کنند .
 
فرد معتاد ابتدا مجرم  است و سپس بیمار می شود
 
بر اساس تعاریف جرم و بیماری؛ فرد معتاد در ابتدای مصرف "مجرم" است زیرا خودش با آگاهی به سراغ مواد مخدر می رود ولی پس از انکه فرد مصرف کننده به معتاد بدل گشت و بدن وی عادت و نیاز به مواد پیدا کرد، به جرگه افراد "بیمار" می پیوندد.
 
پس فردی که هنوز عادت به مصرف مواد مخدر نکرده بایستی به عنوان مجرم توسط نهادهای امنیتی مورد عنایت قرار گیرد اما بعد از آنکه دچار اعتیاد شد باید در مراکز تربیتی-پرورشی به بهبودی اوضاع فرد معتاد پرداخت.
 
بی حجاب؛ مجرم است یا بیمار؟
 
اینکه فلسفه و حکمت حجاب چیست به کرات به آن پرداخته شده است اما موضوع مغفول مانده این است که فرد بی حجاب در چه مرحله ای از انجام این منکر است و چه نهادی به چه میزانی باید با آن برخورد کند؟
 
قضیه فرد بی حجاب عکس فرد معتاد است. فرد بی حجاب در اوایل سالهای بلوغ یک بیمار تلقی می شود. زیرا هرگز فرد خودش به سراغ "بی حجابی" نمی رود بلکه مروجین ضد فرهنگ بی حجابی طی فرایندی فرد را برخلاف فطرتش وادار می کنند تن به این خفت دهد. در این مسیر افرادی که بی حجابی را توجیه یا زینت می دهند، مجرم هستند اما فرد مورد حمله این افراد یک بیمار است.
 
در نتیجه وظیفه مراکز تبیتی مانند مدرسه، صدا و سیما و ... این است که همواره نگاه بیمار گونه به فرد بی جاب داشته و  راهکار های لازم جهت بهبودی فرد بیمار را طراحی و اجرا کنند.
 
اما پس از آنکه فرد بی حجاب با معارف حجاب آشنا و از فرهنگ اجتماعی مطلع شد ولی اراده ای برای بهبودی اوضاع خود نکرد، به یک مجرم تبدیل می شود زیرا عموما مجرمین نسبت به جرمی که انجام می دهند و عواقب سوء آن، آگاهی کامل دارند ولی باز هم مرتکب کار نادرست می شوند.
 
میزان برخورد اننظامی با فرد بی حجاب در جامعه ای با فرهنگ غالب حجاب، بستگی به میزان تبرج و خودنمایی فرد خاطی دارد و به هر میزان که از حد حجاب گذشته باشد بایستی مورد شماتت و مواخذه قرار گیرد.