ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
از نگاه حضرت زندگی و تشکیل خانواده
همهاش سختی و دردسر است و دردسر بالاتر اینکه گریزی هم از این سختی نیست
(حکمت ۲۳۸)، البته رسیدن به پاره ای از کمالات وخواستهها ممکن نیست؛ مگر
با ازدواج و تشکیل خانواده. و اینکه این سختیها خود شیرین و دوست داشتنی
هستند. (حکمت ۶۱)
اما آنچه مهم است در تشکیل خانواده بدانیم اینکه
با دیدی باز و با نگاهی عقلانی، نه چون عاشقی که با چشمی بیمار و گوشی
ناشنوا از پی خواسته دل میرود و نهایتا هم به پشیمانی میرسد دست به
انتخاب بزنیم.(خطبه ۱۰۹) البته این کلام حضرت هرگز به این معنا نیست که
معیار در انتخاب، منهای علاقه و دوستداشتن باشد؛ بلکه آنچه مورد نهی حضرت
است انتخاب کورکورانه است.
و در گام دوم درک این مطلب که روحیات
زنان و مردان روحیاتی متفاوت است. حضرت هم در چندین جای نهجالبلاغه بر آن
موضوع تاکید دارند و شناخت این تفاوتها را در ساختار سازی بهتر خانواده
پررنگ میدانند.(خطبه ۸۰؛ حکمت ۲۳۴) در روان شناسی و روان شناختی امروزی هم
بسیار بر این مطلب تاکید شده و توصیه مکرر بر این شده که برای زندگی بهتر
باید با دنیای متفاوت زنان و مردان آشنا بود؛ حتی با نگاهی اغراقآمیزتر
آنان را از دو سیاره متفاوت میدانند.
و در گام سوم حضرت توصیههای
شنیدنی بسیاری به زنان و همسران برای تداوم شیرین زندگی دارند که به
گوشهای از این توصیهها اشاره میکنیم:
پاکدامنی
حضرت
زنان پاکدامن را فرشته ای از فرشتگان الهی میداند و پاکی آنان را از
مجاهدت در راه خدا و شهادت هم بالاتر میداند.(حکمت ۴۷۴) و پایبندی به اصول
خانوادگی و عدم اجازه ورود نامحرم به حریم زندگی را از صفات کمالی زن
میدانند. (حکمت ۲۳۴)
همچنین امیر مومنان(ع) به مردان میگوید در پوشش
همسرانتان و روابطشان دقت داشته باشید که این کار بهترین امور برای حفظ
پاکی و سلامت زن است. (نامه ۳۱) اما این بدان معنا نیست که مرد غیرت و تعصب
وسختگیری بیموردی داشته باشد(حکمت ۳۶۰)؛ چون همانطور که حضرت(س)
میفرمایند غیرت بیمورد درستکار را بیمار دل و پاکدامن را به بدگمانی
میاندازد. (نامه ۳۱)
خوش خلقی گرامیترین و با ارزشترین فضیلتی که در راس تمام امور خانواده قرار دارد، اخلاق نیکو(حکمت ۳۸) و سعی در رفع نیازهای یکدیگر است.
حضرت
در بیانی میفرمایند: «اگر اندوهی از اعضای خانواده بزداییم و دل آنها را
شاد سازیم، خداوند این شادی را لطفی برایمان قرار میدهد که هنگام غم
روزگار، چون آب زلالی برایمان باریدن میگیرد و اندوه و غمهایمان را
میشوید.» (حکمت ۲۵۷)
امام علی(ع) جهاد زن را نیکو شوهر داری
دانسته(حکمت ۱۳۶) و به مردان توصیه میکند هرگز با پرخاشگری با زنانتان سخن
مگویید و هیچگاه با چوب و سنگ آنان را میازاریدکه این برخورد حتی در
جاهلیت هم جایگاهی نداشت و چنین شخصی مورد مذمت بوده وهست. (نامه ۱۴) سعی
زن و شوهر باید عیب پوشی از یکدیگر باشد. (خطبه ۱۴۰)
عدم انتظارات نامعقولحضرت
در وصیتی به امام حسن (ع) میفرمایند: «پسرم! زنان چون گلهای بهاری هستند
نه پهلوانان سختکوش؛ پس هرگز کاری برتراز توانایی آنها از آنان انتظار
نداشته باش(نامه۳۱) و هرگز آنان را با آزار دادن تحریک مکن که آنان در
نیروی بدنی و روانی کم توانند.»(نامه ۱۴)
با تمام سفارشاتی که حضرت در
مورد احترام به زن و خانواده دارند و تلاش برای مهیا کردن شرایط بهتر برای
زن را چون جهاد میدانند؛ اما هرگز با نگاههای فمینیسمی موافق نیستند و با
صراحت در مواردی نگاههای زن سالاری را محکوم و اشتباه میداند.
تربیت صحیح فرزندان حضرت
کمی فرزند را موجب رفاه و آسایش میداند.(حکمت ۱۴۱) بیان این مطلب در این
مقال هرگز تایید یا رد این سخن نیست که فرزند کمتر زندگی بهتر و اینکه آیا
این ایدهای یهودی هست یا نه، اصلا نوشته از این موضوع غریبه و بیگانه است؛
ولی صرف نظر از شرایط جامعه و خالی از هر نگاه بیرونی کمتر بودن فرزندان
بالطبع مسؤولیت کمتر و نگرانیهای کمتری داشته و خود به خود موجب راحتی و
رفاه بیشتری برای پدر و مادر میشود.
اما این کلام هرگز بیتوجهی
به فرزندان را تایید نمیکند. امام (ع) پدر و مادر را در مقابل فرزندان
بیمسوولیت ندانسته و خود حضرت میفرمایند همانگونه که فرزندان در قبال
پدر و مادر مسؤولیتهایی دارند، پدر و مادر نیز در قبال آنان وظایفی دارند و
مهمترین وظیفه آنها شتاب و تلاش در تربیت فرزندان است. حضرت در سخنی به
فرزند بزرگوارشان امام حسن(ع) میفرمایند: «وظیفه دارم تا تو را با اخلاق و
آداب اسلامی آشنا سازم و به بهترین شکل تربیت کنم.»